Allereerst werden we met koffie en koek ontvangen in ‘De Korenmaat’, een parochiegebouw naast de Grote Kerk te Veere, door Dave Siebrecht, commandeur van de Souvereine Orde St Jacob in Holland. Na een korte inleiding van Dave vertrokken we voor een wandeling door Veere.
Wandeling door Veere
Eerst de cisterne en de Grote Kerk aandoend. De cisterne, een regenput, is gebouwd in 1551 in opdracht van Maximilian van Bourgondië. Het is een achthoekig gebouw met een straalgewelf en bogen op slanke zuiltjes. Maximilian had de vele handelaren in Schotse wol beloofd dat er voldoende drinkwater en spoelwater voor de wol zou zijn. De put werd gevoed door het water van het 
dak van de Grote Kerk en de voorraad water in de cisterne is max. 200 m3. De oudste delen van de ‘Grote Kerk’ stammen uit 1332. In 1444 werd in de kerk het huwelijk tussen de Schotse Mary Stuart, dochter van James I van Schotland, en Wolfert VI van Borsele, heer van Veere, gesloten. Door de toenemende handel tussen Schotland en Veere groeide de bevolking flink door veel Schotse handelaren. Vanaf 1472 heeft Wolfert VI van Borsele daarom de kerk uitgebreid. Tijdens de bouw bleek dat de voorkant onvoldoende steun had in de moerassige bodem. Het geheel begon weg te zakken. Daarom is de kerk nooit afgebouwd en de toren die 100m. hoog had moeten worden, kreeg de zo kenmerkende stompe vorm. In de Napoleontische oorlog is Veere in 1809 gebombardeerd door de Engelsen. In 1810 was heel Walcheren in handen van de Fransen. De Grote Kerk is gebruikt als ziekenhuis, waardoor de kerk vanaf die tijd niet meer als kerk gebruikt. Eind negentiende eeuw werd de kerk het allereerste Rijksmonument in Nederland. Vandaag de dag vinden er allerlei culturele evenementen plaats. Na de kerk ging de wandeling door over de vestingwallen van Veere. Veere kreeg ergens tussen 1341 en 1348 stadsrechten. Vanaf 1340 werd begonnen met de eerste ommuring van Veere, bovendien omringd door grachten. In 1572 werd
Veere Oranje gezind en vanaf 1585 kwamen er daarom wallen, bastions en vesten. In 1810 werd er door de Fransen een extra linie gebouwd, bestaande uit 6 bastions met twee eilandjes daarin. Hier werd ook een stenen beer aangelegd met een monnik erop. De beer diende om het zoete water van de vestinggracht en het zoute zeewater van elkaar te scheiden. In de stenen beer is een overdekte doorgang met schietsleuven. Veere In de 19e eeuw vertrokken er veel inwoners van en daardoor bleven de vestingwerken nog redelijk intact. Na de vestingwallen ging de wandeling langs de Schotse huizen, waar de wolhandelaren uit Schotland woonden. Nu is het Museum Veere in enkele van deze huizen gevestigd. Op de benedenverdieping hebben we een maquette van kasteel Zandenburgh bezocht. Hierna liepen we terug om in de Korenmaat van een heerlijke lunch te genieten.
Lezing van Siebrecht over Zandenburg
In de delta van de Schelde ontstonden in de loop der tijd kreken met kreekruggen, waarop zich mensen vestigden. Er zijn Kelten, Romeinen en Vikingen langsgekomen. Toen er zich boeren vestigden, kwamen er ook ambachtslieden. Er ontstonden de eerste kastelen, ‘mottekastelen’ genoemd. Het vroegste dorp ter plaatse was Zanddijk met een eerste vermelding in 1134. De familie 
van Zandick als leenman van de abdij van Middelburg wordt als een van de eerste stichters genoemd. Na het overlijden van Simon de Zandick zonder mannelijke erfgenamen, wordt Claes van Borselen de leenheer. Het adellijke geslacht van Borselen (veel mogelijke spellingen) heeft een zeer belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van Zanddijk en Veere. In het begin zijn zij de ambachtsheren van Zanddijk, later heren van Veere. Rond 1250 heeft Hendrik Wisse van Borselen opdracht gegeven tot de bouw van kasteel Zandenburg/ Sandenburgh (veel mogelijke spellingen) op een kreekrug bij het dorpje Zanddijk. Hij werd in 1280 opgevolgd door Wolfert I van Borselen, die Veere als haven van Zanddijk heeft gesticht. afgebouwd en de toren die 100 m. hoog had moeten worden, kreeg de zo kenmerkende stompe vorm. Vanaf de 14e eeuw was Veere veel belangrijker dan Zanddijk. In de loop van de volgende tientallen jaren groeide het kasteel uit tot één van de grootste en prachtigste kastelen van Zeeland. Zijn erfgenamen noemden zich vanaf 1338 heren van Veere. In de 15e eeuw werd het aanzien van de familie nog groter door het huwelijk van Wolfert VI met Mary Stuart van Schotland. In
1486 kwam de heerlijkheid van Veere in handen van de familie van Bourgondië. Het kasteel is in 1505 voor een groot deel in vlammen opgegaan. In 1530 en 1532 waren er grote overstromingen, waardoor er weer schade werd geleden. In 1572 koos Veere de kant van Oranje en werden er op Zandenburg Franse troepen gelegerd. Tijdens dit verblijf is eerst de kapel en later het hele nog resterende deel van het kasteel afgebroken. Rond 1573 is de kerk van Zanddijk verwoest in de oorlog tussen de Geuzen en de Spanjaarden. Het grootste deel van het geslacht Van Borselen was in deze kerk begraven en moeten hier nog onder het weiland liggen. Na de Tweede Wereldoorlog was er helemaal niets meer te zien, behalve de resten van grachten. In 1955 heeft er na aanleiding van de geplande ruilverkaveling een archeologisch onderzoek plaatsgevonden, waarbij funderingen zijn blootgelegd. Deze zijn daarna weer toegedekt.
Souvereine Orde St Jacob in Holland;
Nog een laatste woord over de Souvereine Orde St Jacob in Holland. Rond 1290 is de ridderorde gesticht door graaf Floris V van Holland. Twaalf edelen werden tot ridder geslagen. Wolfert I van Borselen was één van de eerste ridders van de orde. De verplichting voor de ridders was een rit te paard naar Santiago de Compostela en terug en het inzetten van goede daden. Het ridderschap blijft tot op heden bestaan en kan worden overerfd. Onze gastheer vandaag Dave Siebrechts is commandeur in de orde. Na een drankje en een hapje werd de dag afgesloten en gingen wij allen weer naar huis.
Tot ziens, KItty Jansen, foto’s: Albert Speelman